بطلان و عدم نفوذ مستحق للغیر دررآمدن مبیع؛ضمان درک فروشنده؛کاهش ارزش پول؛تورم و مصادیق ثمن و غرامات
دراین کتاب که در چهار بخش ترتیب یافته، مطالب و مباحث زیر مورد بررسی و تحلیل علمی – کاربردی قرار گرفته است:
بخش اول– مفهوم معاﻣﻠﺔ فضولی و ماهیّت فقهی وحقوقی آن و ارائة تعریفی جامع و مانع و مصادیقی ازآن، مقایسة معاملة فضولی با عناوین و اصطلاحات حقوقی مشابه، مانند انتقال مال غیر، وکالت ، حق العمل کاری، دلّالی، تعهد به نفع ثالث ، معامله به قصد فرار از دِین و معاملة معارض
بخش دوم – صُوَر معاملة فضولی مال غیر و آثار حقوقی مترتب برآن ، عناوینی همچون بطلان و عدم نفوذ و ضابطة تشخیص آن ها از هم ، مصادیق عدم نفوذ اعمال حقوقی، نظریه های مربوط به بطلان یا عدم نفوذ معاملة فضولی ، مبانی عدم نفوذ معاملة مذکور ( نظریة های کشف ، نقل و نمایندگی) و نتیجة عملی و کاربردی این نظرات، ماهیّت و شرایط اجازة معاﻣﻠﺔ فضولی وآثارآن ، مباحثی دربارة جایگاه و نقش مالک در معاﻣﻠﺔ فضولی و اثراجازة این معامله توسط او، تأثیراجازة وارث مالک ، تعدد معاملات نسبت به مال غیر و تأثیر اجازة مالک در هرکدام از آن ها و وضعیت حالات حقوقی متصوره اجازه دهنده، ردّ معاﻣﻠﺔ فضولی توسط مالک وآثارآن در رابطه با خود او، فضول و اصیل که به بررسی مفهوم ردّ ، نحوة اعلام صحیح آن ،آثار ردّ معاﻣﻠﺔ فضولی از حیث بطلان آن معامله ، غاصب محسوب شدن فضول و اصیل و حق رجوع مالک به آن ها و شرایط و نحوة رجوع اصیل( خریدار) به بایع فضولی برای اخذ ثمن و خسارات (غرامات)
بخش سوم– ضَمان دَرَک ، تنزّل ارزش پول وکاهش قدرت خریدآن ، تورّم و عوامل مؤثر در بروزآن ها که به مباحثی از قبیل مفهوم و ماهیّت ضَمان دَرَک و قلمروآن، ماهیّت پول و مفهوم تورّم و نقدینگی و تأثیر آن ها در تعهدات مالی ، انواع خسارات شامل خسارت تأخیرتأدیه، جبران کاهش ارزش پول ، خسارت عدم النّفع ، خسارت عدم انجام تعهد و یا تأخیر در انجام آن، خسارت از خسارات ، خسارات دادرسی و وجوه افتراق خسارت تأخیرتأدیه با ربا و سایر خسارات مذکور ، معیار و ملاک تعیین خسارت تأخیرتأدیه و مصادیق قانونی آن، موارد عملی تعلق یا عدم تعلق خسارت تأخیرتأدیه و نظریه های شورای نگهبان در خصوص مشروعیت مطالبة این خسارت یا خلاف شرع بودن آن ،ثمن و غرامات و مصادیق آن ها در فقه ، حقوق و رویة قضائی که در بردارندة مصادیق غرامات و ثمن استردادی به خریدار مال مورد معاﻣﻠﺔ فضولی در فقه، عقاید و اندیشه های اساتید وعلمای حقوق(دکترین)، مصادیق غرامات ( خسارات) و نحوة جبران آن در رویة قضائی و نهایتاً نتیجه گیری از موضوع بحث و مطالب کتاب
بخش چهارم– در این بخش نیز انواع دعاوی ناشی از معاملات فضولی و مستحقٌ للغیردرآمدن مبیع از قبیل، دعوای اعلام بطلان یا عدم نفوذ معاﻣله و طرفین آن و دعوای استرداد ثمن ومطالبة خسارات (غرامات) و صُوَرمختلفة آن و… ، شرایط و نحوة اقامةآن ها، چگونگی رسیدگی دادگاه و نتیجة نهائی حکم صادره در خصوص هرکدام ، تبیین و مورد بررسی قرارگرفته است.