حقوق بشر در اسلام ،ایران و اسناد بین المللی دکتر بیژن عباسی

حقوق بشر از حقوق و بشر سخن می‌گوید. انسان به دلیل انسان بودنش و داشتن کرامت، دارای حقوق و آزادی‌هایی است و تصور انسان بدون داشتن آنها بی‌معنی و بیهوده خواهد بود. خداوند انسان را آفریده و به او موهبت زندگی بخشیده است. وی را اشرف مخلوقات قرار داده، از روح خود در او دمیده و وی را شایسته‌ی سجده‌ی فرشتگان قرار داده است.

حقوق و آزادی‌هایی که انسان از آن، چه در حقوق الهی و طبیعی و چه در حقوق موضوعه برخوردار است، برخی شامل حقوق و آزادی‌هایی می‌شود که اشخاص عمومی مانند دولت و یا اشخاص خصوصی حق تعرض به آن را ندارند و دولت نیز موظف به پاسداری از آنها و برخورد با کسانی است که به آنها تعرض نمایند (بخش نخست ـ نسل نخست حقوق بشر یا حقوق مدنی و سیاسی).

دسته‌دیگر از حقوق شهروندان حقوقی هستند که برخلاف حقوق مدنی و سیاسی، تحقق و اجرای آنها منوط به مداخله‌ی دولت و دیگر اشخاص عمومی و ایجاد تشکیلات مناسب اداری برای ارائه‌ی آنها به مردم جهت رفع نیازمندی‌های آنها می‌باشد که حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یا حقوق مطالبه از دولت با نسل دوم حقوق بشر نام دارد (بخش دوم ـ فصل دوم حقوق بشر یا حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی). این حقوق لازمه‌ی حق زندگی و کرامت انسانی است و بهره‌مندی و برخورداری از آنها به استفاده‌ی هر چه بهتر و بیشتر نسل نخست حقوق بشر کمک می‌نماید.