انون مدنی مجموعهای از مواد قانونی است که اساسیترین قواعد قانونی حاکم بر ارتباطات اشخاص با یکدیگر را در جامعه بیان میکنند. مهمترین مسائلی که در قانون مدنی هر کشور به آنها پرداخته میشود، عبارتند از: احوال شخصیه اعم از اهلیت و وضعیت، قراردادها و عقود (مختصات و شرایط صحت)، مسئولیت مدنی، حقوق تعهدات و حقوق خانواده اعم از ازدواج، طلاق.
قانون مدنی کشورهای مختلف معمولاً قدمت زیادی دارد و به عنوان پیکره اصلی حقوق خصوصی کشور کمتر دستخوش تغییرات عمده میشوند. وظیفه اصلی این قانون تنظیم روابط قراردادی و خارج از قرارداد اشخاص جامعه است، اما در عمل سایر شاخههای حقوق را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
قانون مدنی ایران متشکل از یک مقدمه و سه جلد است: مقدمه در انتشار و آثار و اجرای قوانین به طور عموم، جلد اول: در اموال (مصوب 1307)؛ جلد دوم: در اشخاص (مصوب 1313 و 1314)؛ جلد سوم: ادله اثبات دعوا. این قانون برگرفته از حقوق اسلام، به ویژه فقه امامیه است، که شکل امروزین و مدون آن، به همراه محتوای برخی مواد، برگرفته از قوانین اروپایی، به ویژه قانون مدنی فرانسه و تا حدودی بلژیک است.
این قانون از مشهورترین و مهمترین متون درسی حقوق است که نوشتههای حقوقی بسیاری پیرامون آن وجود دارد، از معروفترین حاشیه نویسان و شارحان این قانون، میتوان به دکتر سید حسن امامی، محمدجعفر جعفری لنگرودی، امیرناصر کاتوزیان، حسین صفایی و مهدی شهیدی اشاره کرد. بعد از انقلاب سال 1357 این قانون دستخوش تغییراتی شد و برخی از مواد آن حذف ویا اصلاح شد از جملهٔ این اصلاحات میتوان به اصلاح ماده 218 اشاره کرد که با تغییر در آن این ماده کارایی خود را از دست داد و انتقاد بسیاری از حقوقدانان را برانگیخت.
از ویژگی های بارز این کتاب:
اعراب گذاری شده (تلفظ کلمات)
دسترسی بسیار ساده و آسان به مواد قانونی
فهرست الفبایی بسیار جامع قانون مدنی
فرهنگ واژگان و اصطلاحات با تفکیک تلفظ فارسی و عربی (براساس فرهنگ 8 جلدی دکتر حسن انوری)
رعایت علائم نگارشی
تنقیح شده (=تصحیح شده) و مطابق با آخرین اصلاحات